1η παρουσίαση του Μοντέλου Προσκόλλησης DMM στην Ελλάδα
Ήρθε η ώρα να σας παρουσιάσω αποσμασματικά ένα σχετικά άγνωστο για τα ελληνικά δεδομένα Μοντέλο αποκωδικοποίησης των 3 τύπων στρατηγικής όσον αφορά τις σχέσεις προσκόλλησης-δεσμού με τους άλλους ανθρώπους.
Ένα μοντέλο που εμπνεύστηκε η Dr Patricia Crittenden συνεχίζοντας το έργο της μεντόρισας της Dr Mary Ainsworth, η οποία με τη σειρά της είχε ουσιαστικά κάνει πράξη τη θεωρία της Προσκόλλησης που είχε αναπτύξει ο Βρετανός ψυχολόγος, ψυχίατρος και ψυχαναλυτής John Bowlby τη δεκαετία του '60.
Για να λειτουργήσουμε αποτελεσματικά πρέπει να συντονιστούνε οι συναισθηματικές (το αν καταλαβαίνουμε τι πραγματικά αισθανόμαστε κάθε φορά), οι αισθητηριακές (οι αισθήσεις μας – η αφή, η γεύση, η οσμή, η ακοή, η όραση η κίνηση) και οι γνωστικές (όσα γνωρίζουμε) πτυχές των αλληλεπιδράσεών μας.
Όταν αυτό συμβαίνει σε ισορροπία, η δυνατότητα μας να μαθαίνουμε πως να γινόμαστε πιο κοινωνικοί αλλά και να αναγνωρίζουμε τι νοιώθουμε (κοινωνική και συναισθηματική μάθηση) αναπτύσσεται ενσωματώνοντας τόσο τη νόηση όσο και το συναίσθημα.
Εάν υπήρξε όμως μία διακοπή στις σχέσεις προσκόλλησης-δεσίματος (attachment) κατά την παιδική μας ηλικία, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως μία κλίση προτίμησης είτε προς μια καθαρά συναισθηματική επεξεργασία και απόκριση είτε προς μια καθαρά γνωστική επεξεργασία και απόκριση-αντίδραση.
Το Δυναμικό Μοντέλο Ωρίμανσης Προσκόλλησης και Προσαρμογής (The Dynamic Maturational Model of Attachment and Adaptation - DMM) που αναπτύχθηκε από την Dr Patricia Crittenden, περιγράφει τις στρατηγικές τύπου Β ως ισορροπία νόησης και συναισθηματικής επίδρασης, αντανακλώντας την ολοκλήρωση στα συστήματα μνήμης τους. Οι άνθρωποι με στρατηγικές τύπου Β έχουν την ευελιξία να προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους με έναν τρόπο ο οποίος έχει άμεση σχέση με τη φροντίδα και την προστασία που έλαβαν από τους γονείς τους (ή τους κύριους φροντιστές τους κατά την βρεφική-παιδική ηλικία).
Όταν ένα βρέφος/παιδί έχει βιώσει αδιάφορη φροντίδα ή διαρκή τρόμο, αναπτύσσει μια αυτοπροστατευτική απόκριση προκειμένου να εκμαιεύσει την καλύτερη δυνατή φροντίδα από τους γύρω του σημαντικούς ανθρώπους. Στο πλαίσιο του μοντέλου DMM, μια στρατηγική Α θα εμφανίζει μια προτίμηση για τη γνωστική λειτουργία και θα αναστέλλει όλο και περισσότερο την αρνητική συναισθηματική επίδραση (κοινώς δεν εξωτερικεύει το τι αισθάνεται), ενώ η στρατηγική C είναι εσωτερικά υποκινούμενη με προτίμηση προς το συναίσθημα, χρησιμοποιώντας το συναίσθημα μεδιάφορους τρόπους για να προσελκύσει τον φροντιστή τους.
Έτσι προκύπτει ένα μοτίβο στρατηγικών αυτοπροστασίας και προσκόλλησης.
Προσωπικά, νιώθω τυχερός που τα τελευταία 3 χρόνια, ασχολούμε με το συγκεκριμένο θέμα τόσο από κλινικής πλευράς όσο και από ερευνητικής-επιστημονικής.
Ελπίζω να καταφέρω να εντρυφήσω ακόμη περισσότερο στην αξιολόγηση και θεραπεία των παιδιών που θα αναλάβω στο μέλλον και σε εσάς τους αναγνώστες του Blog "Neki talks about OT" να μπορώ να προσφέρω ιστορίες μικρές αλλά πάντοτε ενδιαφέρουσες, γιατι...
...η μελέτη των σχέσεων προσκόλλησης-δεσίματος (attachment) αφορά τους πάντες.
Υστερόγραφο. Συγνώμη που οι αναρτήσεις μου υποχώρησαν από εβδομαδιαίες σε μηνιαίες, αλλά αυτή η περίοδος είναι πραγματικά η πιο busy της ζωής μου
Το 1969 η Dr Mary Ainsworth στο πασίγνωστο πείραμα «The Strange Situation» μελέτησε τις αντιδράσεις βρεφών (12-18 μηνών) σε συνθήκες χωρισμού και επανασύνδεσης της μητέρας και του βρέφους κατά την παρουσία ξένου ατόμου.
Τα αποτελέσματα του πειράματος οδήγησαν την Dr Ainsworth στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν τέσσερα είδη προσκόλλησης:
1. Ασφαλής δεσμός Προσκόλλησης: Το βρέφος θα βιώσει δυσφορία εάν ο γονέας αποχωρήσει και θα τον επιζητήσει. Στην φάση της επανένωσης θα ανταποκριθεί θετικά, έχοντας πλήρη εμπιστοσύνη στον γονέα
2. Χαρακτηριστικό της Αγχώδους/Αποφευκτικής Προσκόλλησης (avoidant attachment) είναι όταν το βρέφος βιώνει έντονο θυμό και αγωνία κατά την αποχώρηση του γονέα, που είναι αδύνατον να παρηγορηθεί, ακόμα και όταν αυτός επιστρέψει.
3. Τα βρέφη με Αμφίθυμη Προσκόλληση (ambivalent attachment), ενώ αρχικά δείχνουν να είναι απόλυτα εξαρτώμενα από τον γονέα, στην φάση της επανένωσης αντιστέκονται απέναντί του και επιθυμούν να ξεφύγουν.
4. Η Αποδιοργανωμένη Προσκόλληση (disorganized attachment) χαρακτηρίζεται από μη προβλέψιμες συμπεριφορές -π.χ. αδυναμία των βρεφών να ανταπεξέλθουν στις αλλαγές. Στην φάση της επανένωσης με τον φροντιστή παρουσιάζουν έντονα σημάδια σύγχυσης/φόβου -επίσης, δύσκολα θα παρηγορηθούν.
Ευχαριστώ για την στήριξη